Strony

2015/11/29

90 lat słuchowisk

Dokładnie 90 lat temu, 29 listopada 1925 roku, po godz. 18.00 zostało nadane pierwsze słuchowisko w języku polskim.

Słuchowiska mają 90 lat

Pierwszą regularną polską stacją radiową była próbna stacja nadawcza Polskiego Towarzystwa Radiotechnicznego. Zainaugurowała ona swoją działalność w eterze 1 lutego 1925 roku. A niespełna 10 miesięcy później zostało nadane pierwsze (w historii polskiej radiofonii) słuchowisko! Była to Warszawianka Stanisława Wyspiańskiego. Adaptacji dokonał Alojzy Kaszyna, ówczesny kierownik programowy P.T.R. Wydarzenie miało uświetnić obchody rocznicy wybuchu Powstania Listopadowego.
Podobnie jak w dramacie Wyspiańskiego, tak i w pierwszej adaptacji na potrzeby radia, tytułowa pieśń odgrywa bardzo ważną rolę, była bohaterem. Melodia Warszawianki tworzyła tło muzyczne, prawie nigdy nie milkła, odgrywana na fortepianie bądź wykonywana przez chór mieszany. Oprawę do pieśni przygotował zespół smyczkowy Antoniego Adamusa, który na wstępie zagrał fantazje z Halki. Na finał pojawiła się wiązanka najbardziej znanych motywów polskich.

Radiowy teatr od samego początku wykorzystywał efekty akustyczne, stanowiące drugi - zaraz obok słowa - komponent sztuki radiowej. Ówczesne możliwości techniczne były o wiele skromniejsze od tych, którymi radio dysponuje obecnie. I tak przemarsz piechoty oddany był za pomocą mocnego pocierania szczotkami ryżowymi o meble, a przejeżdżająca konnica - za pomocą wybijania rytmu o kolana.

Słuchowisko (nazywane jeszcze wtedy po prostu sztuką teatralną) nadawane było na żywo i niestety nie rejestrowane.

Emisja Warszawianki, wbrew temu co czasami przypisuje sobie Polskie Radio, nie miała nic wspólnego z naszą radiofonią publiczną. A wręcz przeciwnie. W latach dwudziestych XX wieku Polskie Towarzystwo Radiotechniczne było konkurentem Polskiego Radia w wyścigu o ogólnokrajową koncesję.

2015/11/28

Rezydencje królewskie

W ramach współpracy dotyczącej wspólnych projektów edukacyjnych, cztery rezydencje królewskie: Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum. Rezydencja Królów i Rzeczypospolitej, Zamek Królewski na Wawelu, Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie oraz Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie sfinansowały realizację czterech słuchowisk radiowych, skierowanych do uczniów w wieku 9 – 12 lat. 
Producentem wykonawczym projektu jest Zamek Królewski w Warszawie, a słuchowiska powstały we współpracy z Teatrem Polskiego Radia. Autorem wszystkich scenariuszy jest Tomasz Maciej Trojanowski, reżyserem cyklu zaś – jeden z najwybitniejszych reżyserów Teatru Polskiego Radia, Waldemar Modestowicz. Muzykę skomponowała Renata Baszun, a realizacją akustyczną zajął się Maciej Kubera.
Motywem przewodnim słuchowisk jest podróż w czasie, którą odbywa młody słuchacz, odwiedzając kolejno poszczególne rezydencje.

Słuchowisk można posłuchać tutaj.

2015/11/26

Teatr Polskiego Radia nagrodzony „Złotym Berłem”

Teatr Polskiego Radia został uhonorowany najważniejszą nagrodą w dziedzinie kultury w naszym kraju – „Złotym Berłem” Fundacji Kultury Polskiej i Banku Millenium. Wręczenie statuetki odbędzie się podczas uroczystej gali w poniedziałek 30 listopada w Studiu Koncertowym Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego w Warszawie.

„Złote Berło”, nagroda ustanowiona przez Fundację Kultury Polskiej i Bank Millennium, przyznawana jest od 1999 roku za „najpełniej rozumianą twórczość intelektualną pojedynczego człowieka lub zbiorowości, grupy twórców, organizacji społecznej, instytucji artystycznej, ruchu kulturalnego czy naukowego”. Dotychczasowymi jej laureatami zostali m.in. Jerzy Giedroyć, Wojciech Kilar, Stanisław Lem, Roman Polański, Ewa Podleś, Sławomir Mrożek, Janusz Gajos, Tadeusz Różewicz, Jerzy Stuhr i Jerzy Maksymiuk.

Wyróżnienie dla Teatru Polskiego Radia zbiega się z zamknięciem jubileuszu 90-lecia Polskiego Radia, przy którym radiowa scena teatralna rozwijała się od samego początku istnienia narodowej rozgłośni – pierwszym słuchowiskiem w historii TPR była nadana na żywo „Warszawianka” Stanisława Wyspiańskiego. Reżyserem tej adaptacji był Alojzy Kaszyna – ówczesny kierownik programowy. Premiera odbyła się 29 listopada 1925 r.

Podczas uroczystego wieczoru w poniedziałek 30 listopada (początek o godz. 19.00) w Studiu Koncertowym Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego w Warszawie pojawi się zespół TPR oraz przyjaciele radiowego teatru – reżyserzy, aktorzy, scenarzyści, pisarze, kompozytorzy, producenci i realizatorzy, dzięki którym radiowy teatr co roku przygotowuje kilkanaście premier – słuchowisk i spektakli, będących najczęściej adaptacjami utworów scenicznych. Statuetkę – rzeźbę Krzysztofa Nitscha – wręczy Rafał Skąpski, dyrektor Fundacji Kultury Polskiej.

Zgodnie z regulaminem nagrody, jej laureat może przyznać wyróżnienie w postaci „Małego Berła” wskazanej przez siebie osobie lub instytucji. Decyzją dyrekcji oraz zespołu artystów i pracowników Teatru Polskiego Radia „Małe Berło” w tym roku trafi do rąk Jacka Karnowskiego, prezydenta Sopotu – miasta, w którym od 2001 roku odbywa się Festiwal Teatru Polskiego Radia i Telewizji Polskiej „Dwa Teatry”.

Relację z gali zaprezentuje TVP2 w piątek 4 grudnia o godz. 16.05.

2015/11/25

Kocham Pana, Panie Sułku

W piątek i sobotę słuchowisko radiowe na żywo prezentowane w Teatrze Starym w Lublinie z okazji 90 lecia Polskiego Radia.

„Kocham Pana, Panie Sułku”. Czy ktoś z Seniorów, i nie tylko, nie zna tego określenia? To niemożliwe. Wychowały się na nim całe pokolenia radiosłuchaczy. A konkretnie przez ponad 20 lat Krzysztof Kowalewski i Marta Lipińska użyczali swojego głosu Panu Sułkowi i Pani Elizie w komediowym słuchowisku radiowym autorstwa Jacka Janczarskiego pt. „Kocham Pana, Panie Sułku”.

„Kocham Pana, Panie Sułku” to literacka wersja minisłuchowisk emitowanych w Ilustrowanym Magazynie Autorów, później w Powtórce z rozrywki, w Programie 3 Polskiego Radia (Trójka). Przez lata pan Sułek, pani Eliza, gajowy Marucha oraz ich przygody przyciągały do radioodbiorników tysiące słuchaczy. Jeżeli jednak kogoś rozśmieszyło to lub owo, zasługa w tym wykonawców radiowych, którzy martwej literze nadali żywy kształt, umiejętnie operując głosem. Jak każdy aktor, utożsamiali się oni z kreowanymi przez siebie postaciami bardzo solidnie i do dzisiaj funkcjonują w zbiorowej pamięci jako Pan Sułek i Pani Eliza. Aktorzy postanowili, że warto przedłużyć życie swoich bohaterów i wymyślili „Kocham Pana, Panie Sułku” na żywo, prezentując go w całej Polsce od dłuższego czasu. 
Teksty bawią tak samo jak kiedyś, nie straciły nic ze swej aktualności, bo absurd i abstrakcja są wiecznie żywe.

Autor: Jacek Janczarski
Reżyseria: Janusz Kukuła
Występują: Marta Lipińska, Krzysztof Kowalewski, Adam Ferency
Przy fortepianie: Marian Szałkowski

Czas trwania: 75 minut

Po wydarzeniu odbędzie się spotkanie z aktorami.
Prowadzenie: Grażyna Lutosławska

2015/11/21

Epitafium

15 listopada 2015 roku Radio Olsztyn zaprezentowało swoje najnowsze słuchowisko pt.  Epitafium.

- Słuchowisko upamiętnia zmarłego 10 lat temu pisarza i publicystę Stanisława Piechockiego i powstało na zlecenie Radia Olsztyn – mówi reżyser Marek Markiewicz.

- Na prośbę twórców Przemysław Wiśniewski, reżyser i fotograf, przygotował prezentację ze zdjęciami, towarzyszącą słuchowisku - dodaje Jaromir Wroniszewski, który odpowiadał za realizację dźwięku podczas pracy nad Epitafium.


Prapremiera odbyła się w kinie Awangarda2 w Olsztynie. W przygotowaniu słuchowiska wzięły udział 24 osoby – aktorzy teatru Jaracza, Teatru Lalek i dziennikarze Radia Olsztyn. Premierę uświetnił pokaz zdjęć Przemysława Wiśniewskiego, wykonanych w prywatnych olsztyńskich mieszkaniach i muzeum budownictwa ludowego w Olsztynku.

Tekst słuchowiska napisał Włodzimierz Kowalewski. Producentem słuchowiska jest Wojciech Ogrodziński, a wystąpili w nim aktorzy olsztyńskiego Teatru Jaracza, Teatru Lalek oraz dziennikarze Radia Olsztyn.

Więcej informacji, w tym fotorelacja, na stronach Polskiego Radia Olsztyn.

2015/11/14

"Mistrz i Małgorzata" w portalu Polskiego Radia

Materiał Polskiego Radia

Tajemnicza, nieszczęsna, piękna, śmieszna i tragiczna zarazem powieść Michaiła Bułhakowa była naszą lekturą w cyklu "Książka do słuchania".

Worobiowe Wzgórza i Pałac Heroda, kot Behemot i Mateusz Lewita, Woland i Poncjusz Piłat, Mistrz, Warionucha, który nie rzucał cienia, Asasello, Jeszua Ha-Nocri i Małgorzata – te i inne postaci stworzone przez rosyjskiego pisarza pojawią się kolejny raz w wyobraźni słuchaczy Dwójki.
"Mistrz i Małgorzata" to książka, która towarzyszyła pokoleniom polskiej inteligencji w tajemniczym świecie wielkiej literatury. Właściwie to cud, że powieść przetrwała - niewiele brakowało, a świat istniałby bez niej. Jej pierwsza wersja, napisana w 1928 roku, została przez Bułhakowa zniszczona. Od jesieni roku 1938 aż do śmierci w marcu 1940 roku Bułhakow nieustannie pisał, udoskonalał i poprawiał kolejne wersje "Mistrza i Małgorzaty".


Po raz pierwszy po rosyjsku powieść została opublikowana na przełomie 1967 i 1968 roku w miesięczniku "Moskwa". Polscy czytelnicy poznali ją rok później w przekładzie Ireny Lewandowskiej i Witolda Dąbrowskiego. I właśnie wersję z 1969 roku, uzupełnioną o fragmenty, które wtedy skreśliła cenzura, przedstawimy na antenie Dwójki w 50 odcinkach.

Do posłuchania w serwisie Polskiego Radia tylko do 9 grudnia!!!

2015/11/07

The moving finger

Jerry Burton, młody lotnik, po wypadku samolotowym wyjeżdża z siostrą, Joanną, do Lymstock, aby wykurować się i odpocząć. Okazuje się jednak, że w tym małym i cichym miasteczku ktoś rozsyła ohydne anonimy. Wkrótce dochodzi do tragedii: pani Symminghton po otrzymaniu listu popełnia samobójstwo. Kto z mieszkańców Lymstock jest autorem anonimów? Panna Marple pomaga rozwiązać zagadkę. (info: Wikipedia)


The moving finger (pol. Zatrute pióro) - wyśmienite słuchowisko na dobry początek weekendu. W sobotni poranek o 7.00 w Radiu BBC 4 Extra (powtórzenie w sobotę o 17.00 i niedzielę o 5.00)

2015/11/06

Więckiewicz i Kulesza w "Panu Tadeuszu"

Informacja Polskiego Radia.

„Pan Tadeusz” w reżyserii Mikołaja Grabowskiego i mistrzowskiej obsadzie – Program 2 zaprasza na premierę słynnego dzieła Adama Mickiewicza. Nagrania do słuchowiska trwały w Teatrze Polskiego Radia od 28 sierpnia, a w inscenizacji wystąpiło 28 wybitnych aktorów. Efekty ich pracy będzie można podziwiać na antenie Dwójki 11 listopada w trzech częściach – o godz. 12.00, 16.00 i 21.00.

Premierowy „Pan Tadeusz” to swego rodzaju przeniesienie do radia spektaklu, który reżyser pokazał wcześniej na scenie. Adaptacja Mikołaja Grabowskiego i Tadeusza Nyczka, dostosowana do warunków teatru radiowego, opiera się jednak na podobnej koncepcji, przedstawiając epopeję jako poemat obrzędowy.


– Właściwie wszystko opiera się tam na obrzędzie – mówi reżyser. – Śniadanie, kawa, kolacja, grzybobranie, polowanie, ubieranie się Zosi, przemiana Robaka... Jeśli „Pan Tadeusz” ma w sobie kod polskości, to jest on ukryty przede wszystkim w obrzędach.

W słuchowisku wystąpili: Krzysztof Wieszczek (Tadeusz), Magda Grąziowska (Zosia), Agata Kulesza (Telimena), Jakub Przebindowski (Hrabia), Robert Więckiewicz (Robak), Tomasz Karolak (Sędzia), Jan Peszek (Wojski), Tadeusz Huk (Gerwazy), Jerzy Trela (Maciek), Andrzej Grabowski (Podkomorzy), Iwona Bielska (Podkomorzyna), Magdalena Boczarska (Panna Róża), Arkadiusz Brykalski (Jankiel), Adam Ferency (Chrzciciel / Skołuba), Jerzy Święch (Protazy), Janusz Łagodziński (Birbasz / Asesor), Rafał Szałajko (Mickiewicz/ Rejent), Wojciech Sikora (Chłop/ Niedźwiedź / Sak), Andrzej Konopka (Brzytewka/ Juraha), Marcin Kalisz (Płut / Prusak / Żagiel), Bogdan Słomiński (Podhajski / Skołuba/ Ryków), Andrzej Rozmus (Konewka/ Wilbik).

W partiach wokalnych usłyszymy: Lidię Bogaczównę, Arkadiusza Brykalskiego, Magdę Grąziowską, Małgorzatę Daniłow, Paulinę Puślednik, Beatę Wojciechowską, Jacka Wojciechowskiego i Tadeusza Ziębę. Muzykę Zygmunta Koniecznego wykonają: Tomasz Góra – skrzypce, Jadwiga Czepielowska – skrzypce, Jacek Kociuban – wiolonczela, Wacław Mulak – trąbka, Marek Pawlik – puzon, Wacław Wać – perkusja, Jacek Bylica – fortepian.

Za kierownictwo muzyczne odpowiadał Mieczysław Mejza, za nagranie i mastering muzyki Grzegorz Dąbek. Konsultacja: Bogdan Długosz.
Organizacja nagrań: Romuald Cieślak, Beata Jankowska, Małgorzata Szymankiewicz. Realizacja akustyczna: Andrzej Brzoska.

Tuż przed premierą Dwójka zaprasza na audycje związane ze słuchowiskiem – w niedzielę o godz. 11.30 tematem „Zagadkowego kwadransa” będzie „Pan Tadeusz”, a we wtorek o godz. 13.00 nadany zostanie reportaż Katarzyny Hagmajer-Kwiatek z prób w Teatrze Polskiego Radia. Natomiast w dniu premiery, 11 listopada o godz. 18.00, Jacek Wakar porozmawia z reżyserem słuchowiska i współautorem adaptacji Mikołajem Grabowskim.

Zachęcamy również do obejrzenia zdjęć z nagrań – galeria dostępna na stronie: http://www.polskieradio.pl/8/565/Galeria/1497240